De varkenshouderij staat voor vergaande veranderingen in de hele keten. De Coalitie Vitalisering Varkenshouderij grijpt dit moment aan om de Nederlandse varkenshouderij en varkensketen te versterken door vijf ambities na te streven. Zo is op 29 april de Concept Subsidieregeling Sanering Varkenshouderijen (SRV) gepubliceerd als onderdeel van de ambitie goede zorg voor de leefomgeving. De Coalitiepartners werken samen aan een vitale toekomst voor de varkenshouderij binnen een geaccepteerd maatschappelijk kader. Een toekomst waarin de zorg voor dieren en omgeving zijn geborgd en onze internationale marktpositie wordt versterkt.
De Coalitie Vitalisering Varkenshouderij is een ketenbrede samenwerking van partijen uit de gehele varkensketen: Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV), Rabobank, Vion, Agrifirm, ForFarmers, Topigs Norsvin en het Ministerie van LNV. Uri Rosenthal is de onafhankelijk voorzitter.
Aanpak Coalitie Vitalisering Varkenshouderij
De Coalitie streeft naar een vitale varkenshouderij. Dat betekent werken aan nieuwe verdienmodellen, versnellen van mestverwaarding, innovaties in stallen en investeren in keteninformatiesystemen. Daarnaast biedt de aanpak een aantal varkensbedrijven die overlast veroorzaken voor de omgeving, ook een regeling die stoppen mogelijk maakt (Subsidieregeling Sanering Varkenshouderijen). Het einddoel is een transparante en samenwerkende keten met een stevige marktpositie.
De aanpak van de Coalitie is vastgelegd in vijf ambities en bijbehorende opgaves, die moeten gaan bijdragen aan een vitale varkenshouderij.
Goede zorg voor de leefomgeving
De eerste ambitie is een goede zorg voor de leefomgeving. Vandaag is de Concept Subsidieregeling Sanering Varkenshouderijen gepubliceerd als onderdeel van deze ambitie én als onderdeel van het Hoofdlijnenakkoord ‘Verduurzaming en sanering varkenshouderij’ dat het ministerie van LNV in juli 2018 met de Coalitie, provincies en gemeenten heeft gesloten.
Naast sanering van geuroverlast veroorzakende bedrijfslocaties is het de ambitie van de Coalitie om verbetering van de leefomgeving met name te realiseren via innovaties. Onder andere door een integrale, brongerichte aanpak van schadelijke emissies in bestaande en nieuwe stalsystemen. Er wordt hard gewerkt aan de stallen van de toekomst; stallen die nog beter aansluiten op het natuurlijk gedrag van varkens, wensen vanuit markt en consument en invulling geven aan brandveiligheid, klimaatdoelen en circulaire economie.
Centrale positie in de circulaire economie
De tweede ambitie is het versterken van de positie van het varken als ultiem kringloopdier. Het sluiten en verkleinen van kringlopen heeft hierin prioriteit. Bijvoorbeeld door het gebruik van restproducten uit de voedingsmiddelenindustrie te vergroten en het aandeel voerproducten, dat ook geschikt is voor humane consumptie, verder af te bouwen.
Voor het verwaarden van de mest wordt – naast mestscheiding op het boerenerf – gestreefd naar het in regioclusters verwerken van alle verse varkensmest tot groene energie, vervangers van fossiele kunstmest en waardevolle bodemverbeteraars.
Erkende bijdrage aan klimaat- en energietransitie
Als derde punt heeft de varkenssector de ambitie een erkende bijdrage aan de klimaat- en energietransitie te leveren. Het doel is een klimaatneutrale varkensvleesproductie via aangepaste veevoersamenstelling, staluitvoering en mestverwerking. Conform de afspraken in het concept-klimaatakkoord wordt de emissie van methaan verminderd. Een andere opgave is een energieleverende varkensketen door energiebesparing, groene energieproductie en het terugwinnen en hergebruik van warmte.
Robuuste en gezonde varkens in een diervriendelijke houderij
De vierde ambitie betreft robuuste en gezonde varkens in een diervriendelijke houderij. Dit betekent dat de dieren duurzaam zijn gefokt en geselecteerd op robuustheid, weerbaarheid en vitaliteit. Deze ambitie is gericht op een constante verbetering van de gezondheid en het welzijn van de varkens. Het draagt bij aan een verdere reductie van het gebruik van antibiotica, het verder terugdringen van Salmonella en het verhogen van de bigoverleving. Andere aspecten zijn pijnbestrijding bij castratie en het zoeken naar een vorm van houderij waarbij fysieke ingrepen (zoals het couperen van staarten) kunnen worden afgebouwd. Gezondheid en welzijn worden verder geborgd bij transport. Lange afstand-transport van slachtvarkens (meer dan 8 uur reistijd) wordt verder beperkt.
Mondiaal koploper in marktgerichtheid en ketensamenwerking
De vijfde ambitie van de sector is om mondiaal koploper in marktgerichtheid en ketensamenwerking te zijn. De varkensketen is erop gericht om ieder onderdeel van het varken een waardevolle bestemming in de voedselketen te geven. Hierbij wordt ingespeeld op het veelzijdige en gevarieerde consumptiepatroon van mondiale consumenten. De belangrijkste opgaven daarvoor zijn het stimuleren van ketensamenwerking vanuit marktcollectieven van varkenshouders, het stimuleren en faciliteren van de verdere ontwikkeling en implementatie van vraaggestuurde ketens en (nieuwe) onderscheidende marktconcepten met nieuwe verdienmodellen. Het uitrollen en uitbouwen van het Ketenkwaliteitssysteem Holland Varken als centraal kwaliteitslabel voor bestaande en nieuwe marktconcepten staat hierbij centraal.
Vervolg
De Coalitie werkt de ambities en opgaven in overleg met partners en ngo’s uit tot concrete werkplannen. In de komende maanden zal de voortgang via concrete plannen en actiepunten worden gepubliceerd via diverse media en op www.vitalevarkenshouderij.nl.
Noot voor de redactie
Meer informatie vindt u op www.vitalevarkenshouderij.nl.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Henk Boelrijk, secretaris Coalitie Vitalisering Varkenshouderij, 06-53 35 08 62 of per mail: hboelrijk@vitalevarkenshouderij.nl.
